Otago thuisoefenprogramma
Het Otago oefenprogramma bestaat uit een set van spierkracht- en evenwicht verbeterende oefeningen en een wandelprogramma dat ouderen zelfstandig thuis uitvoeren. De oefeningen worden individueel voorgeschreven door een getrainde instructeur. De instructeur begeleidt, coacht en monitort door middel van huisbezoeken en telefonisch contact.
Probleembeschrijving
Vallen is de meest voorkomende oorzaak van letsel door een ongeval bij ouderen. De ernst van vallen bij ouderen blijkt uit het grote aantal doden (2.503), ziekenhuisopnamen (40.000) en Spoedeisende hulpbehandelingen (SEH) (80.000) en de hoge directe medische kosten (€780 miljoen).
Omdat het aantal ouderen de komende jaren sterk toeneemt, is te verwachten dat het probleem groter wordt.
Bijna driekwart van de ongevallen waarvoor het slachtoffer op een SEH-afdeling is behandeld zijn valongevallen, bij 75-plussers is dit aandeel 84%. Bijna de helft van de ouderen die op een SEH-afdeling komen na een val is in de eigen vertrouwde omgeving gevallen, namelijk in of om het huis. Een val is vrijwel altijd de oorzaak van een heupfractuur. Elk jaar breken veel ouderen een heup. Een heupfractuur is een ernstig letsel. Het risico op een heupfractuur neemt sterk toe met het stijgen van de leeftijd. Het opnamepercentage bij heupfracturen na SEH-behandeling is met 95 procent heel hoog. De gemiddelde directe medische kosten van een heupfractuur bij ouderen zijn drie keer zo hoog als de gemiddelde kosten van een valongeval.(VeiligheidNL, 2014).
Doelgroepen
De doelgroep bestaat uit zelfstandig wonende ouderen van 65 jaar en ouder met een verhoogd valrisico.
Het programma is het meest effectief in het voorkomen van valletsels bij ouderen boven de 80 jaar die al eerder gevallen zijn; wanneer de middelen beperkt zijn zou het programma eerst aangeboden moeten worden aan deze doelgroep
Doel van het beweegaanbod
Hoofddoel
Het voorkomen van valincidenten bij zelfstandig wonende mensen van 65 jaar en ouder met verhoogd valrisico.
Subdoel
- het statisch en dynamisch evenwicht van de deelnemers is verbeterd
- de beenspierkracht van de deelnemers is verbeterd
- de loopvaardigheid van de deelnemers is verbeterd
- de algemene conditie van de deelnemers is verbeterd
- het functioneren in ADL van de deelnemers is verbeterd
- valangst is afgenomen en het zelfvertrouwen ten aanzien van evenwicht en lopen van de deelnemers is verbeterd
Het programma bestaat uit een serie van spierversterkende oefeningen en evenwichtsoefeningen die door een getrainde instructeur worden begeleid tijdens vier of vijf huisbezoeken.
Het programma start met een huisbezoek, waarbij wordt kennisgemaakt, uitleg gegeven over het programma, een gesprek gevoerd over de persoonlijke, relevante aspecten en de verwachtingen van de deelnemer. Ook worden metingen gedaan die een indruk geven van de kracht en het evenwicht op dat moment. De oefeningen die de deelnemer de eerste week gaat doen worden geïnstrueerd en, indien mogelijk, worden instructies voor het wandelprogramma gegeven. De deelnemer ontvangt ook de uitleg op papier en een set enkelgewichten. De deelnemer voert de voorgeschreven oefeningen drie maal per week uit, met altijd een rustdag ertussen. Op de tussenliggende dagen wordt (indien mogelijk) het wandelprogramma uitgevoerd. De deelnemer blijft steeds drie maal per week de oefeningen uitvoeren en minimaal twee maal per week het wandelprogramma. De instructeur bezoekt de deelnemer vervolgens thuis in week 2 en 4 en na 6 en 12 maanden. Elke maand en eventueel vaker wordt telefonisch contact opgenomen om het verloop van het oefenen en wandelen en mogelijke valincidenten te bespreken. Contact is ook belangrijk om de oefentrouw te bevorderen.
Het Otago oefenprogramma wordt bij de deelnemer thuis uitgevoerd.
Henk Mein, van FysioFit Slochteren / Harkstede is een gecertificeerd Otago instructeur en kan dit programma aanbieden.
De kosten worden gedeclareerd bij de zorgverzekeraar als fysiotherapie aan huis. Dit geldt voor cliënten die een aanvullend pakket hebben waarin fysiotherapie wordt vergoed. Gezien het gering aantal fysieke contacten ( 4-6 op jaarbasis) zal dit voor de meeste cliënten mogelijk zijn. Indien een cliënt onvoldoende of niet verzekerd is voor fysiotherapie bedragen de kosten € 45,– per bezoek. Dit is inclusief een oefenboekje en gebruik van enkel gewichten ter verdere verbetering van de spierkracht.
HENK MEIN
